غیبت سربازی و آنچه باید در مورد اضافه خدمت بدانید۹۹

اضافه خدمت غیبت سربازی چقدر است؟

غیبت سربازی یکی از شرایطی است که بسیاری از مشمولین خدمت وظیفه عمومی در آن به سر می برند . در واقع هر فرد ذکوری که به سن ۱۹ سالگی رسیده و ۱۸ سال آن تمام شده است مشمول خدمت وظیفه عمومی می شود . این افراد باید بر اساس شرایط و ضوابط برای رفتن به سربازی اقدام کنند . حال این سوال پیش خواهد آمد که غیبت سربازی برای چه افرادی در نظر گرفته می شود و برای رفع غیبت سربازی باید چه کرد؟

مشمولان غایب خدمت سربازی به گروهی از افراد اتلاق میشود که بعد از رسیدن به سن مشمولیت که همان ۱۸ سالگی است از رفتن به خدمت سربازی امتناع میکنند. غیبت سربازی این افراد میتواند دلایل مختلفی داشته باشد اما تا زمانی که علت آن به تایید سازمان وظیفه نرسیده مشمول باید مطابق قوانین جریمه غیبت سربازی در انتظار آنهاست.

البته گاهی افرادی به دلیل عدم آگاهی و بدون اینکه بدانند باید بعد از رسیدن به سن مشمولیت چه اقداماتی را انجام دهند وارد دوره ی غیبت خدمت سربازی میشوند. این موضوع اغلب درباره ی مشمولان محصل است که اطلاعی از قوانین نظام وظیفه ندراند. توصیه میکنیم اگر محصل و یا دانشجو هستید بلافاصله بعد از اتمام دوره ی تحصیل خود برای مشخص کردن وضعیت نظام وظیفه برای استعلام غیبت سربازی اقدام کنید؛ به این ترتیب افرادی که قصد تحصیل در مقاطع بالاتر را داشته باشند، میتوانند از معافیت های تحصیلی استفاده کنند. اما چنانچه افرادی به عنوان مشمولان غایب خدمت سربازی شناخته شود، سازمان وظیفه با این افراد چگونه برخورد میکند و چه جریمه هایی برایشان در نظر گرفته شده است؟

قوانین غیبت سربازی را میدانید!

در بعضی از کشورها انجام خدمت سربازی برای تمامی افراد اعم از پسر و دختر الزامیست. امّا با لحاظ برخی مسائل و محدودیت های جنسیتی، این مقوله در کشور ما ایران، فقط متوجّه پسران می باشد. شروع سن قانونی انجام خدمت سربازی برای پسران ۱۸ سال می باشد که باید با رعایت مراحل اداری از سوی افراد مشمول، اقدامات اولیّه صورت گیرد. سپس سازمان خدمت نظام وظیفۀ عمومی با توجّه به ظرفیت پایگا های نظامی و غیرنظامی موجود در کشور و میزان نیاز هر یک از قوای نظامی، انتظامی و دستگاه های دولتی، ترتیب و تاریخ اعزام و همچنین یگان مورد نظر را به اطّلاع مشمولین می رساند. امّا هستند افرادی که به هر دلیلی قبل از اعزام به خدمت یا حین انجام خدمت، غیبت کرده که با توجّه به قوانین رسمی کشور از برخی فعالیّت های اجتماعی محروم می شوند.

غیبت قبل از اعزام به خدمت سربازی:

همانگونه که گذشت، سن قانونی برای اعزام افراد به این دورۀ سراسر تجربه ۱۸ سال است که تا ۵۰ سالگی نیز ادامه داشته و افراد تا قبل از رسیدن به این سن، بدون داشتن معاذیر قانونی، مشمول محسوب می گردند. حال اگر باشند افرادی که به لحاظ قانونی شرایط انجام خدمت سربازی را دارا بوده و از روی عمد برای این تکلیف اقدام ننمایند، غیبت کرده و اصطلاحاً مشمولِ غایب محسوب می گردند. این نوع غیبت را «غیبت اولیّۀ سربازی» نیز گویند. زمان محاسبه شروع غیبت را با توجه به شرایط افراد می توان به شش دسته تقسیم نمود که در ذیل به آن ها اشاره می کنیم:

محاسبه غیبت خدمت سربازی

۱) کلیّۀ دانش آموزان و دانشجویان داخل و خارج از کشور که در مهلت یکسال از زمان فراغت از تحصیل برای خدمت سربازی اقدام نکنند مشمولِ غایب محسوب می شوند.

۲) اگر فردی قبل از سن ۱۸ سالگی از تحصیل انصراف دهد، و پس از رسیدن به سن قانونی، ظرف ۶ ماه اقدامات لازم را جهت اعزام خدمت انجام ندهد، جزو غایبین از سربازی محسوب می گردد.

۳) افرادی که اقدامات اولیّه برای اعزام به خدمت سربازی را انجام داده ولی به هر علّت در زمان و مکان تعیین شده توسط سازمان خدمت وظیفۀ عمومی حاضر نگردد، غیبت کرده و احکام فرد غایب بر او بار می گردد.

۴) افرادی که به دلایلی برای معافیت های قانونی موقّت اقدام و از آن استفاده نموده اند، پس از پایان مدّت معافیت مدّنظر فقط یکماه فرصت دارند تا برای مقدّمات معرفی خود جهت خدمت سربازی اقدام کنند. در غیر اینصورت غیبت کرده و در دستۀ مشمولین غایب حساب می گردند.

۵) افرادی که تابعیت خارجی داشته و همزمان تابعیت تحصیلی دریافت کنند ولی ۶ ماه پس از دریافت تابعیت خود را جهت خدمت سربازی معرفی نکنند، درواقع غیبت کرده اند.

۶) و دستۀ آخر غایبین مشمول، افرادی هستند که بیش از حدّ مجازِ قانونی ادامه تحصیل داده باشند و در عین حال خود را برای خدمت سربازی معرفی نکرده باشند.

غیبت در حین انجام خدمت سربازی:

سربازانی که در حین انجام خدمت، غیبت می کنند، در بین عامّۀ مردم «سرباز فراری» خوانده می شود و در بین نظامیان با تعبیر «نَهَست» از آن یاد می شود. البته توجّه به این نکته ضروری است که تنها افرادی سرباز فراری محسوب می شوند که بدون هماهنگی از محل خدمت خود خارج شده و دیگر باز نگردند. همچنین افرادی که با اخذ مرخصی برای مدّت معین از محل خدمت خود خارج شده و پس از اتمام مدّت مذکور به یگان خود بازنگردند، تا زمانی مشخّص سرباز غایب و بعد از آن سرباز فراری محسوب می گردند. لذا افرادی که مقدّمات اعزام خود را انجام داده ولی در موعد مقرّر و در محل معرفی شده حاضر نشوند، سرباز فراری محسوب نشده و صرفاً جزو غایبین مشمول هستند.

محرومیت های غیبت سربازی چیست؟

انجام امور زیر در مورد مشمولین وظیفه عمومی مستلزم ارائه مدرک دال بر رسیدگی به وضع مشمولیت آنان از اداره وظیفه عمومی‌می‌باشد و فتوکپی مدرک ارائه شده از جمله منضمات ضروری پرونده متشکله می‌باشد:

الف – شرکت در آزمایشات رانندگی و اخذ گواهینامه.

ب – دریافت هر گونه وام و کمکهای کشاورزی و صنعتی و دامداری و مسکن از طریق وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و‌نهادهای قانونی.

ج – کاندیدا شدن جهت انتخابات مجلس شورای اسلامی و سایر شورا و انجمنهای قانونی.

‌د – تحویل اصل گواهینامه یا پایان‌نامه دوره‌های تحصیلی دیپلم و بالاتر از وزارتخانه مربوطه.

ه – صدور پروانه کسب و اجازه اشتغال و عضویت در شرکتهای تعاونی.

‌و – ثبت هر گونه نقل و انتقال غیر قهری اموال به طور مستقیم و غیر مستقیم در دفاتر اسناد رسمی.

‌ز – دریافت مستمری از سازمانهای دولتی و وابسته و نهادهای قانونی.

ح – استخدام به هر صورت (‌رسمی، پیمانی، روزمزد و خرید خدمت) در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و نهادهای قانونی و‌شرکتهای دولتی.

براساس ماده ۵۸ قانون نظام وظیفه عمومی، مشمولانی که مدت غیبت اولیه آنان تا ۳ ماه باشد، سه ماه اضافه خدمت و چنانچه مدت غیبت اولیه آنان بیشتر از ۳ ماه باشد به ۶ ماه اضافه خدمت تنبیه می شوند. همچنین مشمولانی که مدت غیبت اولیه آنان بیش از یک سال باشد، علاوه بر ۶ ماه اضافه خدمت، فراری نیز محسوب شده و به مراجع قضائی معرفی می شوند.

غیبت سربازی چگونه محاسبه میشود؟

محاسبه غیبت سربازی مقوله ی مهمی است که گاهی مشمولان خدمت سربازی خواه ناخواه با آن درگیر میشوند. میتوان به طور کلی به دو نوع غیبت از سربازی اشاره کرد که شامل غیبت سنواتی و غیبت در حین خدمت میباشد. همانطور که میدانید سن مشمولیت ۱۸ سالگی میباشد و همه ی افراد ذکور که به سن ۱۸ سالگی میرسند باید وضعیت وظیفه عمومی خود را مشخص کنند مثلا فردی که محصل یا دانشجو است باید معافیت تحصیلی موقت بگیرد تا وارد دوره غیبت نشود. افرادی که بعد از رسیدن به سن مشمولیت در زمان مقرر برای اعزام و یا دریافت معافیت های مختلف اقدام نکنند به عنوان غایبین سربازی شناحته میشوند. اطلاع از مدت زمان غیبت سربازی موضوع مهمی است که مشمول باید در نظر بگیرد چرا که محدودیت ها و مجازات سربازان غایب متناسب با مدت زمان غیبتشان مشخص میشود.

البته محاسبه غیبت سربازی به عواملی همچون وضعیت تحصیلی مشمول نیز بستگی دارد که برخی از این موارد به شرح زیر است:

• فرد مشمولی که دوره متوسطه خود را گذرانده و فارغ التحصیل شده برای اعزام به خدمت تنها یک سال مهلت دارد، در غیر این صورت و در پایان مهلت یک ساله وارد غیبت میشود. البته اگر در این مدت در یکی از مراکز آموزش عالی و دانشگاهی پذیرفته شود میتواند از معافیت موقت استفاده کند.
• درباره دانشجویان و طلبه های انصرافی، اخراجی و فارغ التحصیل نیز تنها یک سال مهلت وجود دارد و بعد از غیبت میخورند.
• درباره افرادی که قبل از رسیدن به سن مشمولیت فارغ التحصیل یا اخراج میشوند و یا از تحصیل انصراف میدهند شرایط مخاسبه غیبت کمی متفاوت است و برای این افراد تنها شش ماه مهلت معرفی وجود دارد و بعد از آن به عنوان سرباز غایب شناخته میشوند.

قوانین غیبت سربازی و کنکور چگونه است؟

قوانین غیبت سربازی و کنکور از مهم ترین مباحث نظام وظیفه است چرا که تعداد زیادی از مشمولان خدمت وظیفه عمومی محصلان و فارغ التحصیلان دوره متوسطه هستند که باید برای ورود به دانشگاه در کنکور شرکت کنند. همانطور که قبلا عنوان کردیم این افراد بین ۶ ماه تا یک سال مهلت دارند تا در کنکور شرکت کنند و نتیجه را به سازمان وظیفه اعلام کنند و اگر فرد در این مهلت در دانشگاه پذیرفته شود، سازمان وظیفه به او معافیت تحصیلی میدهد. طبق قوانین غیبت سربازی و کنکور فرد مشمولی که غیبت کرده باشد، نمیتواند ادامه تحصیل دهد و از معافیت تحصیلی استفاده کند. از شرایطی که مشمولان با آن مواجه میشوند این است که اگر تا زمان اعلام نتایج کنکور صبر کنند مهلت یک ساله آنها پایان میابد. لذا این افراد باید برای تمدید مهلت اعزام خود اقدام کنند تا بعد از اعلام نتایج کنکور تکلیفشان مشخص شود.

همچنین آن دسته از مشمولان که در کنکور شرکت کرده اند اما در موعد مقرر به خدمت میروند، بعد از اعلام نتایج و در صورت قبولی در دانشگاه میتوانند دوره خدمت خود را متوقف کنند و بعد از ترخیص از معافیت تحصیلی استفاده کنند. این افراد بعد از پایان دوره تحصیلشان ادامه ی خدمت خود را به انجام میرسانند به این ترتیب سربازی مانعی برای تحصیل مشمولان نمیباشد. البته نداشتن غیبت شرط اصلی میباشد که مشمولان خدمت وظیفه باید مد نظر داشته باشند.

شرایط نظام وظیفه برای ادامه تحصیل

غیبت سربازی و کنکور می تواند رابطه ی مستقیم با هم داشته باشد . در واقع زمانی که برخی مشمولین در کنکور سراسری و آزاد شرکت می کنند و هنوز جواب قطعی کنکور اعلام نشده است آن ها مشمول می شوند و باید برای رفتن به سربازی اقدام کنند . اقدام نکردن و تعلل کردن در این کار تا اعلام نتایج برای این افراد غیبت غیر موجه محسوب شده و آن ها نمی توانند از معافیت تحصیلی استفاده کنند و ادامه تحصیل دهند .

از طرف دیگر طبق قوانین نظام وظیفه عمومی افرادی که بعد از سن مشمولیت ترک تحصیل کرده یا از دانشگاه اخراج یا فارغ التحصیل می شوند، تا یک سال فرصت دارند تا نسبت به تعیین وضعیت خود اقدامات لازم را انجام دهند . اگر مشمولین اقدامات لازم را در این یک سال انجام ندهند و مراحل اعزام خود به خدمت وظیفه عمومی را طی نکنند وارد غیبت غیر موجه می شوند . مشمولین نظام وظیفه عمومی برای اینکه غیبت نداشته باشند باید با توجه به شرایط خود برای مراحل اعزام به خدمت وظیفه عمومی اقدام کنند

ثبت نام دانشگاه با غیبت سربازی ممکن است ؟

ثبت نام دانشگاه با غیبت سربازی ممکن است؟ این پرسشی است که بارها با آن مواجه شده ایم و سعی میکنیم در این قسمت به پاسخ درستی درباره آن برسیم. سازمان وظیفه عمومی این اجازه را به دانشگاه ها نمیدهد که از بین مشمولان وظیفه عمومی دانشجو بگیرند و این موضوع ضوابط و قوانین خاصی دارد. وقتی فرد مشمول موفق به دریافت پذیرش از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی میشود فرمی را دریافت میکند که باید با در دست داشتن آن به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کند و مجوز ثبت نام خود را دریافت کند. در این بین مشمولانی که دارای غیبت باشند حتی در صورت قبولی در دانشگاه نیز شناسایی میشوند و اجازه ثبت نام و تحصیل در دانشگاه را نخواهند داشت و باید به خدمت اعزام شوند.

آن دسته از مشمولانی که مراحل اعزام را طی کرده اند اما بعد در دانشگاه پذیرفته شده اند، باید برگه ی اعزام خود را که بدون غیبت است به سازمان وظیفه ارائه دهند تا از معافیت تحصیلی بهره مند شوند. نکته ی دیگری که مربوط به ثبت نام دانشگاه با غیبت سربازی است و باید به آن اشاره کنیم این است که معافیت تحصیلی برای هر مقطع تنها یک بار صادر میشود پس مشمول نمیتواند در یک مقطع دوبار تحصیل کند. همچنین افرادی که به خدمت اعزام میشوند نمیتوانند به طور همزمان در دانشگاه نیز تحصیل کنند و تمام تمرکزشان را باید روی خدمت بگذراند.

مجازات غیبت سربازی چیست ؟

مجازات غیبت سربازی محدودیت ها و محرومیت هایی است که متناسب با میزان غیبت مشمول برایش در نظر گرفته شده است. برخی از این محدودیت ها به قرار زیر است:

• افرادی که غایب باشند نمیتوانند از وام ها و تسهیلات بانکی همچون وام های مسکن، کشاورزی و… استفاده کنند.
• مشمولان غایب در هیچ یک از ادارات و سازمان های دولتی استخدام نمیشوند در این مورد حتی افراد و کارفرمایانی که مشمولان غایب را به کار میگیرند مجازات و جریمه خواهند شد.
• مشمولان غایب نمیتوانند برای دریافت گواهینامه رانندگی اقدام کنند.
• یکی از مهم ترین مجازات هایی که در انتظار مشمولان غایب است، اضافه خدمت میباشد که این افراد بعد از پایان دوره خدمتشان باید مدتی را اضافه بر آن به عنوان جریمه خدمت کنند. اضافه خدمت سربازان غایب بسته به میزان غیبتشان به شکل زیر است:
• افرادی که تا سه ماه غیبت دارند به مدت سه ماه اضافه خدمت میخورند.
• مشمولانی که غیبتشان بیش از سه ماه باشد به مدت ۶ ماه اضافه خدمت دریافت میکنند.
• افرادی که غیبتشان بیشتر از یک سال باشد علاوه بر این اضافه خدمت ها باید به مراجع قضایی ارجاع میشوند و ممکن است به حبس و زندان نیز محکوم شوند.

البته افرادی که بتوانند دلایل قانع کننده ای همچون بیماری و مرگ اعضای خانواده، خسارت مالی و جانی ناشی از بلایای طبیعی سیل، زلزله و… ارائه دهند، از مجازات غیبت سربازی عفو خواهند شد و مانند مشمولان فاقد غیبت به سربازی اعزام خواهند شد.

آیا سربازان غایب دستگیر میشوند ؟

سربازان غایب به هر دلیلی که غیبت کرده باشند موظف هستند خود را به سازمان وظیفه معرفی کنند و علت غیبت خود را توضیح دهند. لذا شناسایی این افراد همواره در دستور کار سازمان وظیفه وجود دارد. یکی از وظایفی که بر عهده نیروی انتظامی است شناسایی و دستگیری سربازان و مشمولان غایب میباشد. البته قبل از اینکه اقدامی برای دستگیری سربازان انجام شود اخطاریه هایی برایشان ارسال میشود.

علاوه بر این ارگان های دولتی و غیر دولتی نیز با استخدام نکردن سربازان غایب و معرفی این افراد به سازمان وظیفه باید همکاری لازم را در این خصوص داشته باشند. آن گروه از سربازانی که در زمان انجام خدمتشان غیبت میکنند به عنوان سرباز فراری شناخته میشوند و معمولا باید دوره آموزشی خود را از سربگیرند. توصیه میکنیم سربازان غایب قبل از دستگیری خودشان را به سازمان وظیفه معرفی کنند تا این سازمان در مجازاتشان تخفیف قائل شود.

قانون جریمه مشمولان غایب چه شرایطی دارد؟

قانون جریمه مشمولان غایب یکی از قوانینی است که ابهاماتی را برای مشمولان به دنبال دارد. بسیاری تصور میکنند که این قانون برای تمامی غایبان است و باید به ازای غیبتی که داشته اند هزینه ای را پرداخت کنند. اما این قانون در سال های گذشته تحت شرایطی خاصی اجرا شد که برخی از این شرایط را مورد بررسی قرار میدهیم:

• قانون جریمه مشمولان غایب تنها برای آن دسته از مشمولان اجرا میشود که بیشتر از ۸ سال غیبت داشته باشند.
• میزان جریمه ای که مشمولین غایب باید پرداخت کنند به مدرک تحصیلی آنها بستگی دارد. مثلا افرادی که مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند مبلغ ۱۰ میلیون تومان، مشمولان با مدرک دیپلم ۱۵ میلیون تومان برای مدرک فوق دیپلم ۲۰ میلیون تومان و برای لیسانس ۲۵ میلیون تومان میباشد به همین ترتیب با بالاتر رفتن مدرک تحصیلی میزان جریمه نیز افزایش میابد.
• سازمان وظیفه تخفیفاتی را برای مشمولان متاهل و صاحب فرزند در نظر گرفته است که این تخفیف به ازای همسر ۵ درصد و همچنین برای هر فرزند ۵ درصد میباشد. علاوه بر این مشمولان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی نیز ۵۰ درصد تخفیف دارند.

نکته ی دیگری که مشمولان درباره این قانون باید بدانند این است که هر چقدر میزان غیبت از ۸ سال بیشتر شود میزان جریمه ی پرداختی نیز بیشتر میشود و به ازای هر سال تاخیر ۱۰ درصد به این مبالغ اضافه میشود. در نظر داشته باشید که این قانون همیشه اجرا نمیشود و در حال حاضر لغو شده است این دست قوانین معمولا زمانی که سازمان وظیفه به نیروی بیشتر نیاز ندارد اجرایی میشوند.

استعلام غیبت سربازی به چه صورت است؟

استعلام غیبت سربازی و اطلاع از میزان غیبت برای تمام مشمولان اهمیت دارد چرا که فردی که میخواهد ادامه تحصیل دهد یا یکی از انواع معافیت ها را دریافت کند ابتدا باید وضعیت نظام وظیفه و غیبت خود را بداند و بعد برای این کار اقدام کند. لذا سازمان وظیفه دو راه را برای استعلام غیبت سربازی پیش روی مشمولان قرار میدهد که به شرح زیر میباشند:

• استعلام غیبت از طریق مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ یکی از آسان ترین راه های استعلام میباشد که فرد مشمول با ارائه مدارکی همچون کارت ملی میتواند از وضعیت وظیفه عمومی خود مطلع شود در این دفاتر اپراتورهایی برای انجام این امور خدمت میکنند.
• یکی دیگر از راه های استعلام غیبت استفاده از کد سخا میباشد. اما ممکن است این سوال مطرح شود که کد سخا چیست؟ در پاسخ باید گفت همه ی مشمولان وظیفه دارای کد سخا هستند که این کد اطلاعات زیادی را دربر دارد و نگه داشتن آن برای تمام مراحل اعزام، دریافت معافیت، اخذ مجحوز خروج از کشور و… الزامی است. مشمولان میتوانند این کد را از دفاتر پلیس الکترونیک دریافت کنند و بعد به سایت سازمان وظیفه وارد شود و اطلاعات خود همچون کد ملی و همین کد سخا را ثبت کند و از وضعیت غیبت و نظام وظیفه خود مطلع شوند.
• علاوه بر موارد بالا امکان استعلام غیبت از طریق سامانه های پیامکی سازمان وظیفه نیز وجود دارد.